बाह्य पदपूर्ति भनेको के हो ? यसका सबल र दुर्बल पक्षहरू के–के हुन् ? लेख्नुहोस् । (४+६)

बाह्य पदपूर्ति भनेको के हो ? यसका सबल र दुर्बल पक्षहरू के–के हुन् ? लेख्नुहोस्  ।

सेवाभित्रका कार्यरत कर्मचारी वा सेवाबाहिरका तर तोकिएको योग्यता पुगेका व्यक्तिहरूलाई प्रतिस्पर्धा गराएर रिक्त पदको पूर्ति गर्ने तरिकालाई बाह्य पदपूर्ति भनिन्छ । यसमा सबैलाई समान अवसर हुन्छ । तोकिएको योग्यता पुगेका सबै व्यक्ति यसमा सहभागी हुन्छन् ।

लिखित, अन्तर्वार्ताजस्ता प्रतिस्पर्धात्मक परीक्षामा सफल भएका व्यक्तिलाई मात्र नियुक्ति गरिन्छ । यो खुला प्रतिस्पर्धा हो । नेपालको निजामती सेवामा लोकसेवा आयोगले निजामती सेवा ऐन–२०४९ को दफा ७ अनुसार खुला प्रतिस्पर्धाको विज्ञापन गर्दछ र सफल उम्मेदवारलाई मात्र रिक्त पदमा नियुक्तिका लागि सिफारिस गर्दछ ।

सबल पक्ष
– नवीनतम ज्ञान, सीप, क्षमता र सोच भएका सक्षम व्यक्तिले सेवाभित्र प्रवेश पाउने,
– पुराना कर्मचारीको समेत प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता बढ्ने,
– यसले सक्षम र योग्य व्यक्ति पलायन हुनबाट रोक्दछ,
– सेवा प्रवेशमा समान अवसरको सिद्धान्त लागू हुन्छ,
– सेवामा नयाँले मौका पाउने हुँदा उत्पादन र उत्पादकत्व बढ्न जान्छ,
– पुराना कर्मचारीले भन्दा नयाँ कर्मचारीले महत्व पाउँछन् ।

दुर्बल पक्ष
– यो तरिका केही खर्चिलो हुन्छ, जस्तै : विज्ञापन खर्च, परीक्षा खर्च आदि ।
– पुराना र नयाँ कर्मचारीबीच समन्वय हुन केही समय लाग्न सक्ने,
– अनुभव नभएका नयाँ कर्मचारी उच्च तहमा पुग्दा पुराना अनुभवी कर्मचारी हतोत्साहित हुन सक्ने,
– तालिम कार्यक्रमको बढी आवश्यकता पर्ने,
– कर्मचारी छनोट कार्य जस्तै : लिखित परीक्षा, सोको नतिजा, अन्तर्वार्ता, अन्तिम नतिजा आदिजस्ता कार्यमा बढी समय लाग्न सक्ने ।

©दिनेश सुवेदी